Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Michałowic. Do najważniejszych z nich należą:

• • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Michałowice na lata 2021-2026,

  • Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2023-2025,

  • Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej w Gminie Michałowice na lata 2024-2030,

  • Wieloletni program „Posiłek w szkole i domu” na lata 2024-2028,

  • Gminny Program dla Rodzin Wielodzietnych Rodzina 3+ na lata 2023-2026,

  • Program Gmina Przyjazna Seniorom i Ogólnopolska Karta Seniora - edycja Gminy Michałowice,

  • Program Polityki Senioralnej Gminy Michałowice na lata 2021-2024,

  • Korpus Wsparcia Seniorów,

  • Gminny Program Osłonowy, pozwalający na obniżenie zobowiązań związanych z kosztami mieszkaniowymi na lata 2021-2024,

  • Lokalny Program Osłonowy "Gmina bez smogu",

  • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2025,

  • Program Polityki Zdrowotnej z zakresu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w Gminie Michałowicach na lata 2022-2024,

  • Karta Mieszkańca Gminy Michałowice.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Gminę Michałowice związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców.

Na wzrost poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r. Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.

Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. GOPS wydatkował 13.873.509,95 zł (w tym 8.123.023,17 z budżetu gminy).

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej", "Opieka 75+", "Opieka wytchnieniowa", czy "Korpus Wsparcia Seniorów". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej czy organizacja i koordynowanie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego.

świadczenia rodzinne

• w 2024 r. ustalono prawo do zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami dla 41 rodzin, wypłacono 878 zasiłków rodzinnych oraz 671 dodatków do zasiłków,

• 9 rodzinom wypłacono 9 świadczeń w postaci jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka tzw. „becikowe”,

• dla 10 rodzin wypłacono 68 świadczeń w postaci świadczenia rodzicielskiego,

• wypłacono 0 świadczeń w postaci jednorazowego świadczenia „Za życiem”,

• dla 296 rodzin wypłacono świadczenia opiekuńcze, w formie zasiłku pielęgnacyjnego (3.222 świadczeń), świadczenia pielęgnacyjnego (976 świadczeń) oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego (10 świadczeń),

• w 2024 r. nowe świadczenie pielęgnacyjne przyznano 40 wnioskodawcom (413 świadczeń),

• składkę społeczną (emerytalno-rentową) opłacono dla 46 osób,

• składkę zdrowotną opłacano 17 osobom,

• wydano 23 decyzji administracyjnych w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego, z pomocy skorzystało 14 rodzin, tj. 18 osób uprawnionych, łącznie wypłacono 208 świadczeń.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 239 rodzin, a niepieniężnymi 85 rodzin,

• Pracę socjalną świadczono wobec 222 rodzin. 

Łącznie do działu pomocy społecznej wpłynęło 1.373 pism o przyznanie pomocy. Wydano 1.195 decyzji administracyjnych, w tym 22 decyzje potwierdzające prawo do świadczeń z opieki zdrowotnej.

zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2024 r.

• Prowadzenie Placówki Wsparcia Dziennego "Świetliki"

Prowadzona w formie opiekuńczo–wychowawczej (dwie lokalizacje: Granica i Michałowice) oraz w formie podwórkowej (w Opacz–Kolonii oraz w oparciu o inne zasoby Gminy).

W 2024 r. ze wsparcia skorzystało: 70 osób w formie opiekuńczo-wychowawczej, w tym 6 osób ze specjalnymi potrzebami (zespół Aspergera, ADHD) oraz 51 osób w formie podwórkowej (Klub Młodzieżowy, okazjonalne animacje podwórkowe). Placówka zapewniała uczestnikom opiekę i wychowanie, pomoc w nauce, organizację czasu wolnego, zabawę oraz rozwój zainteresowań. 

• Prowadzenie Dziennego Domu Senior+
  W 2024 r. z usług Domu skorzystało 37 seniorów z terenu Gminy Michałowice.

Zakres usług świadczonych przez DDS+ obejmuje w szczególności: usługi socjalne i opiekuńcze, poradnictwo specjalistyczne, terapię zajęciową, aktywizację fizyczną i umysłową seniorów, zajęcia edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne, prozdrowotne, świętowanie rocznic patriotycznych i religijnych. W placówce jest także możliwość skorzystania z urządzeń do utrzymania higieny osobistej oraz z usługi transportowej.

• Usługi opiekuńcze

Przyznane osobom samotnym, które wymagają pomocy innych osób, a były jej pozbawione. Usługi opiekuńcze świadczone były na rzecz 45 osób. W ramach przyznanej w 2024 r. dotacji programu „Opieka 75+” na realizację usług opiekuńczych dla osób w wieku 75 lat i więcej z terenu gminy Michałowice skorzystało 5 osób w wymiarze 1.067 godzin.

• W ramach programu „Opieka wytchnieniowa” świadczono usługi, które mają na celu odciążenie bezpośrednich opiekunów osób z niepełnosprawnością poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa. Skorzystało łącznie 11 osób w wymiarze 2.238 godzin.

• Usługi w mieszkaniu wspomaganym – wsparcia udzielono trzem osobom starszym powyżej 74 roku życia, samotnym, przewlekle chorym. Łączny czas pobytu wynosił 5 miesięcy. W ramach pobytu zapewnione zostały usługi opiekuńcze, praca socjalna, poradnictwo specjalistyczne.

• Usługi asystencji osobistej w ramach programu Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością realizowano dla 11 osób z niepełnosprawnością przez 13 asystentów, w łącznym wymiarze 4.662 godzin.

• Kierowanie i ponoszenie odpłatności za DPS 

Całodobowe usługi kompleksowe dla osób starszych bądź niepełnosprawnych w Domach Pomocy Społecznej (łącznie przebywało 16 mieszkańców).

• Praca socjalna 

Forma wsparcia świadczona osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód, na rzecz poprawy ich funkcjonowania w środowisku społecznym. W 2024 r. z pracy socjalnej skorzystało 78 rodzin, w tym 134 osoby w tych rodzinach.

• Wypożyczalnia sprzętu pielęgnacyjnego

W 2024 r. z wypożyczalni sprzętu skorzystało 40 osób wypożyczając 49 sztuk sprzętu. W grudniu 2024 r. asortyment wypożyczalni poszerzono o 2 podpórki z miękkim siedziskiem, 2 balkoniki typu ambona, lampę terapeutyczną, materac bazowy do łóżka rehabilitacyjnego oraz koncentrator tlenu za łączną kwotę 6.465,80zł.

• W 2024 r. z teleopieki skorzystało łącznie 13 osób.

• Posiłki

W ramach programu „Posiłek w szkole i w domu” z pomocy w formie posiłku w 2024 r. skorzystało łącznie 34 osoby, w tym w formie posiłku skorzystało 24 dzieci oraz 10 osób dorosłych, którym dowieziono posiłek w miejsce zamieszkania. Sfinansowano 4.389 posiłków na łączna kwotę 70.190 zł. Wydano 200 decyzji przyznających pomoc finansową na zakup żywności. Z tej formy pomocy skorzystało 64 rodzin.

• Pomoc rzeczowa w postaci produktów żywnościowych 

W ramach pomocy rzeczowej przekazano 71 paczek żywnościowych. Ta forma pomocy trafiła do 19 rodzin oraz 52 osób samotnych.

• Posiłkownia

Przez cały 2024 r. z niewielką przerwą techniczną działała „Posiłkownia”. W Urzędzie Gminy Michałowice (boczne wejście od Strony Alei Powstańców Warszawy) działa lodówka, w której można pozostawić gotowe do spożycia produkty i potrawy. Koordynatorem "Posiłkowni" jest Stowarzyszenie "Jaspis".

• Prace społecznie użyteczne 

Od 29 lutego 2024 r. łącznie 6 osób bezrobotnych, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej realizowało prace społecznie użyteczne na terenie Gminy Michałowice w wymiarze 40 godzin miesięcznie.

• Działania o charakterze społecznościowym 

Działania skierowane przede wszystkim do społeczności seniorów Gminy Michałowice. 

W 2024 r. obejmowały one przeprowadzenie takich akcji, jak: Dystrybucja magazynów (dwumiesięcznik "Głos Seniora" i "Integracja"); Podziel się z sąsiadem (wielkanocna zbiórka, łącznie zebrano ok. 230 kg żywności); Wolontariat (z Ośrodkiem współpracowało 51 wolontariuszy); Mikołajkowa Niespodzianka - w wydarzeniu ogółem udział wzięło 103 dzieci (w tym wychowankowie PWD) oraz 58 opiekunów osób.

• Realizacja programu gmina Przyjazna Seniorom i Ogólnopolska Karta Seniora - w roku 2024 wydano 57 kart (od początku realizacji programu wydano 462 kart). Prowadzono dystrybucje magazynu „Głos seniora” a także rozpowszechniano materiały o charterze edukacyjnym.

• Realizacja programu dla rodzin wielodzietnych „Rodzina 3+”

W 2024 r. kontynuowano realizację dwóch świadczeń, tj. świadczenia na dojazdy dla dziecka uczącego się w szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej w systemie dziennym oraz jednorazowego świadczenie z tytułu urodzenia trzeciego i kolejnego dziecka. 

Wpłynęło 14 wniosków w sprawie przyznania „gminnego becikowego” i wypłacono z tego tytułu 11 świadczeń na dzieci na kwotę 11.000 zł. Ze świadczenia na dojazdy skorzystało 29 rodzin na podstawie 39 wniosków, wypłacono 371 świadczeń na kwotę 17.520 zł. 

Łącznie na gminny program Rodzina 3+ w 2024 r. wydano 28.520, 00 zł.

• Asystent rodziny 

W 2024 r. objętych było 13 rodzin, w tym 7 rodzin z roku ubiegłego. Łączna liczba dzieci w rodzinach objętych asystenturą to 29. Asystent rodziny współprowadził także Klub Mam.

• AOON asystent osobisty osoby niepełnosprawnej 

Program wspierający osoby niepełnosprawne w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osób z niepełnosprawnością. W 2024 r. w Gminie Michałowice świadczenie usługi asystencji osobistej realizowano dla 11 osób z niepełnosprawnością przez 13 asystentów, w łącznym wymiarze 4.662 godzin. Wartość dofinansowania: 240.618,00 zł.

• Dodatki 

• W 2024 r. po raz drugi realizowano świadczenie w formie dodatku osłonowego. Za pierwszym razem program obowiązywał w 2022 r. Łącznie w 2024 r. przyjęto 124 wnioski, przyznano i wypłacono 114 dodatków na łączną kwotę 34.829,88 zł.

• W 2024 r. kontynuowano realizację programu refundującego wysokość podatku VAT od rachunków za gaz. Łącznie przyjęto 210 wniosków oraz wypłacono 192 świadczenia na łączną kwotę 59.204,77 zł.

• Do nowych zadań należała realizacja bonu energetycznego w drugiej połowie 2024 r. Bon energetyczny był jednorazowym świadczeniem skierowanym do gospodarstw domowych w związku z rosnącymi cenami energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego. Do działu wpłynęło 291 wniosków o przyznanie świadczenia. Świadczenie przyznano 234 gospodarstwom domowym na łączną kwotę 88.869,40 zł.

W III kwartale 2024 r. rozpoczęto prace przygotowawcze do uruchomienia nowej jednostki organizacyjnej przeznaczonej dla osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne Reguły powstało z myślą o osobach z różnymi niepełnosprawnościami, które potrzebują codziennego wsparcia i dostępu do szerokiego wachlarza usług: opiekuńczych, specjalistycznych, usprawniających i kulturalnych. COM Reguły oferuje:

• 14 miejsc dziennego pobytu, dostępnych od poniedziałku do piątku, w godzinach 8:00–16:00 (z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy)

• 6 miejsc całodobowego pobytu.

Dzień otwarty w Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnym Reguły - w dniu 15 grudnia mieszkańcy Gminy Michałowice mieli okazję zwiedzić nowy budynek COM Reguły  i zobaczyć, jak został urządzony.

Placówka zapewniała uczestnikom opiekę i wychowanie, pomoc w nauce, organizację czasu wolnego, zabawę oraz rozwój zainteresowań. 

Główne działania PWD: 

• poradnictwo psychologiczne, 

• korepetycje, 

• pogotowie lekcyjne, 

• zajęcia z języka angielskiego, 

• zajęcia opiekuńczo – wychowawcze - m.in. kulinarne, plastyczne, ruchowe, gry planszowe, 

• zajęcia podwórkowe – animacje wiosenne i letnie; Klub Młodzieżowy,

• ferie – tydzień zajęć codziennych dla dzieci będących uczestnikami PWD,

• wakacje - wyjazd na kolonię do Ogrodnik pod Elblągiem, animacje dla dzieci, 

• wyjścia do teatru, 

• "Mikołajkowa Niespodzianka" w grudniu,

• program profilaktyczny – Apteczka Pierwszej Pomocy Emocjonalnej.

W zajęciach w ciągu 2024 r. w formie opiekuńczej brało udział 70 uczestników oraz 51 osób w formie podwórkowej. 

Dzień Pracownika Socjalnego

21 listopada w sali multimedialnej Urzędu Gminy Michałowice odbyła się uroczystość, podczas której pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej otrzymali specjalne podziękowania.

Dzień Wolontariusza

30 listopada odbyła się uroczysta gala „Wolontariusz roku 2024”, w trakcie której uhonorowano 12 wolontariuszy i 3 grupy wolontariackie. 

„Mikołajkowa Niespodzianka”

W dniu 7 grudnia w budynku Urzędu Gminy w ramach kampanii profilaktycznej pod hasłem "Żyj świadomie - Zamień promile na rodzinne chwile" odbyła się Mikołajkowa Niespodzianka, czyli spotkanie dla rodzin promujące zdrowy i wolny od uzależnień styl życia.

Zgodnie z art. 14 ust. 19 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy otrzymane środki z Funduszu Pomocy były przeznaczone na:

• wypłatę podmiotom, w tym osobom fizycznym za zakwaterowanie i wyżywienie obywateli Ukrainy – 906.280,00 zł oraz koszty związane z obsługą tego zadania i nadanie numeru PESEL na wniosek związku z konfliktem na Ukrainie – 12.470,34 zł;

• realizację dodatkowych zadań z zakresu oświaty związanych z nauką i opieką uczniów z Ukrainy - 1.379.482,09 zł;

• na wypłatę świadczeń społecznych obywatelom Ukrainy – 26.832,60 zł obejmujące:

  • • wpłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego 300 zł dla 22 osób z Ukrainy wraz z kosztami związanymi z obsługą tego zadania, 

    • zapewnienie posiłku łącznie dla 3 rodzin z Ukrainy w tym 8 dzieci;

• na wypłatę świadczeń rodzinnych obywatelom Ukrainy – 90.841,02 zł obejmujące:

  • • wypłatę 100 świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami, 24 świadczeń rodzicielskich, 39 świadczeń pielęgnacyjnych, 3 świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, 12 świadczeń pielęgnacyjnych oraz 12 składek na ubezpieczenia społeczne.

Zrealizowane wydatki były sfinansowane z otrzymanych środków z Funduszu Pomocy w roku 2024 oraz z niewykorzystanych środków z roku ubiegłego.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. W założeniach uwzględnia on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki bieżące w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły ponad 2 mln zł, w tym najwyższą kwotę (ponad 938 tys. zł) wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi, natomiast na wydatki majątkowe przeznaczono ponad 730 tys. zł.

Razem dla Zdrowia Psychicznego

Na rzecz ochrony zdrowia, w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.